Standardy ochrony dzieci w Parafii

 Standardy ochrony dzieci w Parafii Rzymskokatolickiej pw. św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny w Bystrej

WSTĘP

Niniejsze Standardy Ochrony Małoletnich w parafii są spełnieniem obowiązku, który
nakłada polskie prawo (Ustawa z dnia 28.07.2023 r. o zmianie Ustawy Kodeks Rodzinny i
Opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw – Dz. U. 2023 poz. 1606) m.in. na organizatorów
rozwoju duchowego małoletnich i opieki nad nimi oraz osoby dopuszczone do takiej
działalności z małoletnimi.
Parafia, jako część Kościoła lokalnego funkcjonuje przede wszystkim, aby wierni
katolicy określonego terenu otrzymywali w jej ramach pomoc duchową, służącą ich
duchowemu rozwojowi. Temu służy organizowanie kultu Bożego (udzielanie sakramentów,
wspólna modlitwa) jak i dodatkowe spotkania wiernych w ramach grup duszpasterskich
oraz kierownictwa duchowego. Parafia obejmuje wszystkich wiernych, w tym małoletnich,
wobec których posługujący duchowni i świeccy mają obowiązek wprowadzenia i
umocnienia ducha wiary. Małoletni korzystają z udzielanych im sakramentów, przychodzą z
dorosłymi lub sami na wspólne modlitwy, a także biorą udział w formacyjnych spotkaniach
i wyjazdach parafialnych. Małoletni również mogą brać czynny udział w organizowaniu i
przebiegu duszpasterstwa parafialnego. Duszpasterstwo parafialne zazwyczaj odbywa się
w miejscowym kościele parafialnym i budynkach parafialnych, ale także w innych miejscach
np. kaplice, oratoria, podczas pielgrzymek i innych wyjazdów.
Specyfiką duszpasterstwa parafialnego jest to, iż parafia jest z zasady wspólnotą
wspólnot, stąd też pierwszymi odpowiedzialnymi za duchowy rozwój dziecka są jego
rodzice, a parafia, jako wspólnota jest środowiskiem ułatwiającym to zadanie.
Specyfiką parafii jest to, iż stanowi część wspólnoty wiernych zgromadzonych w
ramach diecezji pod duszpasterskim przewodnictwem biskupa diecezjalnego. Parafia jest
zasady wspólnotą terytorialną, ograniczającą się do danej miejscowości lub osiedla, ale
otwartą również na wiernych spoza parafii. W związku z mobilnością mieszkańców
wspólnota parafialna może składać się zarówno z wiernych dobrze siebie znających, jak z
wiernych anonimowych, pojawiających się jedynie okazyjnie w miejscu duszpasterstwa. Z
reguły parafianie odwiedzają kościół parafialny przy okazji niedzielnej Mszy św., ale są
także i tacy, którzy codziennie korzystają z miejscowego duszpasterstwa. Na czele parafii
stoi proboszcz, mianowany przez biskupa diecezjalnego, którym jest zawsze kapłan. Mogą
mu pomagać inni duchowni (wikariusze, księża do pomocy duszpasterskiej, diakoni) a także
wierni świeccy pełniący różne funkcje we wspólnocie parafialnej, zarówno funkcje
techniczne jak i formacyjne. Parafia, zatem do przede wszystkim ludzie, ponadto działania
duszpasterskie i inne integrujące miejscową wspólnotę, ale to także wymiar materialny w
postaci budynków i majątku parafialnego.
W takiej wspólnocie parafialnej małoletni są zarówno odbiorcami jak i aktywnymi
uczestnikami życia duchowego. Wchodzą oni mniej lub bardziej w relacje z dorosłymi
(duchownymi i świeckimi) oraz innymi małoletnimi w ramach duszpasterstwa, stąd istnieje
obowiązek przede wszystkim moralny zadbania o ich bezpieczeństwo duchowe i fizyczne,
aby środowisko parafialne stało się dla nich okazją do duchowego wzrostu, eliminując we
wszelki możliwy sposób niebezpieczeństwo jakiejkolwiek przemocy. Bezpieczeństwo

małoletnich w ramach duszpasterstwa wpływa zarówno na kształt ich relacji ze wspólnotą
Kościoła, poszczególnymi osobami, ale także w sposób istotny na relację z Bogiem.
Parafia, jako wspólnota religijna, biorąc pod uwagę Boże przykazanie o miłości
bliźniego jak siebie samego winna zadbać z motywów religijnych o to, by środowisko
parafialne było miejscem, gdzie każdy małoletni może czuć się bezpiecznie oraz znaleźć
adekwatną pomoc w rozwoju religijnym.
Niniejsze Standardy Ochrony Małoletnich są konkretyzacją prawa państwowego i
mają za zadanie pomóc w tym, co jest przed wszystkim obowiązkiem moralnym ludzi
wierzących.

SŁOWNIK POJĘĆ

Duchowny – osoba wyświęcona przez biskupa do posługi duszpasterskiej (biskup,
prezbiter/kapłan/ksiądz, diakon)
Grupa parafialna – część członków parafii zgrupowanych ze względu na jednakową
formację, wspólny cel, własną duchowość, posiadający swojego opiekuna i animatorów.
Opiekun grupy – duchowny czuwający nad prawidłową formacją grupy parafialnej.
Parafia – wspólnota wiernych na danym terenie pod przewodnictwem proboszcza,
ustanowiona i podległa biskupowi diecezjalnemu.
Personel parafialny – osoby świeckie spełniające różne funkcje w bieżącej organizacji
parafii (bez względu na rodzaj zatrudnienia i wynagrodzenie). Są to m.in. kościelny,
konserwator, organista, kancelistka, gospodyni na plebani, osoba sprzątająca itp.
Plebania – część pomieszczeń parafialnych przeznaczona dla codziennego funkcjonowania
duchownych.
Pomieszczenia duszpasterskie – pomieszczenia, w których odbywają się spotkania grup
duszpasterskich i duchownych ze świeckimi w ramach duszpasterstwa, a także
pomieszczenia służące kultowi Bożemu i załatwianiu spraw biurowych.
Proboszcz – kapłan mianowany przez biskupa diecezjalnego odpowiedzialnym za
prowadzenie parafii.
Przemoc – Przemoc to intencjonalne działanie lub zaniechanie jednej osoby wobec drugiej,
które wykorzystując przewagę sił narusza prawa i dobra osobiste jednostki, powodując
cierpienia i szkody fizyczne bądź psychiczne.
Wikariusz – ksiądz mianowany przez biskupa diecezjalnego do zwyczajnej pomocy
proboszczowi w duszpasterstwie parafialnym.
Wyjazd parafialny – wszystkie formy zorganizowanych przez parafię wyjazdów dla
parafian, wyjść, pielgrzymek. Mogą w nich uczestniczyć osoby spoza parafii.
Zakrystia – pomieszczenie lub zespół pomieszczeń służących przygotowaniu i przebiegowi
nabożeństw kościelnych.

STANDARD 1

Organizacja w parafii bezpiecznego środowiska dla małoletnich.

• w niniejszej parafii został opracowany i wprowadzony w życie wewnętrzny dokument
  (Standardy Ochrony Małoletnich), w którym zawarta jest polityka ochrony przebywających
  tam dzieci i osób dorosłych zgodnie z obowiązującymi standardami wyznaczonymi zarówno
  przez dokumenty państwowe jak i wskazania wynikające z Wytycznych Kościoła
  Katolickiego w Polsce i Diecezji Tarnowskiej:
  a) w przygotowaniu wewnętrznego dokumentu uczestniczą zaangażowani świeccy, w tym
  także dzieci.
  b) w parafii działa Zespół ds. Prewencji oraz wyznaczona jest tzw. osoba zaufania.
  c) polityka ochrony dotyczy szczegółowych zasad bezpieczeństwa i sposobów ochrony
  przebywających tam małoletnich, czyli:
   rekrutacji personelu parafialnego i animatorów i ich szkolenie;
   bezpiecznych relacji pomiędzy duchownymi, personelem parafialnym, animatorami,
  a małoletnimi;
   bezpiecznych relacji pomiędzy małoletnimi;
   bezpiecznego korzystania z Internetu i mediów elektronicznych;
   zasady ochrony wizerunku i danych osobowych;
   sposobu reagowania w parafii na przypadki podejrzenia, że dziecko doświadcza
  przemocy i zasad prowadzenia rejestru interwencji (Załącznik 3);
   pomocy osobom pokrzywdzonym.
• standardy ochrony są dostępne w parafii (kancelaria, zakrystia) i podane do publicznej
  wiadomości (na stronie internetowej).

STANDARD 2

Zasady osobowej odpowiedzialności za zapobieganie przemocy wobec małoletnich i

reagowanie na przypadki takiej przemocy.

1. ODPOWIEDZIALNOŚĆ PROBOSZCZA:

• kieruje całokształtem prewencji i reagowania na przemoc wobec małoletnich na terenie
  parafii i podczas wyjazdów parafialnych,
• w zależności od potrzeb wyznacza osobę odpowiedzialną za prewencję bądź zespół osób,
• decyduje o dopuszczeniu danej osoby do pracy z małoletnimi po wcześniejszym
  sprawdzeniu jej w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym (z dostępem

ograniczonym) i przyjęciu zaświadczenia o niekaralności bądź innych odpowiednich
oświadczeń,

• przyjmuje od w/w osoby aktualne zaświadczenie o niekaralności z Rejestru Karnego i inne
  oświadczenia w przypadku braku rejestru karnego w państwie pochodzenia dopuszczanej
  osoby,
• przechowuje, jako informacje poufne wydruki z rejestru i zaświadczenia dostarczone
  przez w/w osoby,
• koordynuje szkolenie personelu parafii w zakresie profilaktyki i reagowaniu na przemoc
  wobec małoletnich,
• obowiązkowo przyjmuje oświadczenie od w/w osób o przeszkoleniu i przechowuje je w
  aktach osobowych,
• udostępnia w odpowiednich miejscach niniejsze Standardy, w pomieszczeniach i na
  stronie internetowej,
• przyjmuje zgłoszenia o dokonanej przemocy wobec małoletnich lub podejrzanych
  zachowaniach oraz według uznania mianuje odpowiednią osobę przyjmującą zgłoszenia o
  przemocy i podaje jej dane do publicznej wiadomości w parafii i podczas wyjazdów,
• zgłasza osobiście lub według uznania mianuje osobę zgłaszającą odpowiednim służbom
  podejrzenie dokonania przestępstw określonych w rozdz. XIX Kodeksu Karnego
  (przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu) i XXV k.k. (przestępstwa przeciwko wolności
  seksualnej i obyczajowości) oraz w zakresie art. 189a k.k. (handel ludźmi), art. 207 k.k.
  (znęcanie się nad osobą najbliższą lub pozostającą w stosunku zależności) oraz przestępstw
  z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii,
• sporządza notatkę o przyjęciu zgłoszenia przypadku przemocy wobec małoletnich lub
  według uznania mianuje do tego odpowiednią osobę,
• przechowuje, jako poufne notatki o zgłoszeniu przemocy,
• mianuje osobę lub zespół osób w celu odpowiedniej pomocy osobie pokrzywdzonej w
  poważnych przypadkach,
• współpracuje z osobą odpowiedzialną za prewencję w Diecezji Tarnowskiej i uczestniczy
  w odpowiednich szkoleniach,
• dba o ochronę danych osobowych zgodnie z zarządzeniami Inspektora ds. Danych
  Osobowych Diecezji Tarnowskiej,
• osobiście zgłasza Delegatowi Biskupa Diecezjalnego ds. ochrony dzieci i młodzieży
  przestępstwa na te seksualnym wobec małoletnich dokonane przez miejscowych
  duchownych.

1. ODPOWIEDZIALNOŚĆ INNYCH DUCHOWNYCH I PERSONELU PARAFII:

• współpraca z Proboszczem w całokształcie profilaktyki antyprzemocowej i reagowaniu na
  przemoc,
• przekazywanie Proboszczowi lub osobie wyznaczonej zgłoszeń o podejrzeniu przemocy,
• uwrażliwianie małoletnich na potrzebę bezpieczeństwa i przeciwdziałaniu przemocy,

• przekazywanie proboszczowi lub wyznaczonej osobie informacji o podejrzeniu w/w
  przestępstw,
• poszanowanie osobowej godności małoletnich,
• przestrzeganie zasad zachowania wobec małoletnich, umieszczonych w niniejszych
  Standardach.

STANDARD 3

Sposób działania w przypadku zaistniałej przemocy, zgłoszeniu
o przemocy lub wystąpieniu niewłaściwych zachowań.

• osoba przyjmująca zgłoszenie przemocy wobec małoletniego, czy to od osoby dorosłej,
  czy też od małoletniej w sposób zdroworozsądkowy ocenia czy jest to sprawa poważna czy
  nie,
• w przypadku sprawy błahej sama zaradza sytuacji,
• w przypadku sprawy niewątpliwie poważnej, lub wątpliwości, co do jej istoty zgłasza to
  proboszczowi lub osobie wyznaczonej do przyjmowania zgłoszeń,
• w przypadku podejrzenia przestępstw świadek lub osoba przyjmująca zgłoszenia
  przekazuje informację Proboszczowi lub osobie wyznaczonej do informowania służb o
  podejrzeniu dokonania przestępstwa,
• w przypadkach poważnych Proboszcz lub osoba wyznaczona ma obowiązek odnotowania
  przypadku i dalszego procedowania, min. przekazania sprawy odpowiednim służbom. W
  notatce jest zamieszczona informacja o ewentualnym przekazaniu sprawy innym,
  kompetentnym osobom z zaznaczeniem ich personaliów i daty przekazania,
• gdyby istniało podejrzenie lub pewność, co do przestępczego zachowania duchownego
  wobec osoby małoletniej Proboszcz zgłasza przypadek do Delegata ds. Ochrony Dzieci i
  Młodzieży,
• gdyby wyrządzona szkoda wobec małoletniego była poważna, należy w sposób
  systemowy przejść do zaradzenia przemocy i możliwej pomocy osobie poszkodowanej, w
  porozumieniu z rodziną, psychologiem i ewentualnie innymi specjalistami,
• w przypadku przemocy rówieśniczej proboszcz organizuje odpowiednie działania w
  środowisku małoletnich uświadamiające szkodliwość przemocy i sposób jej
  przeciwdziałania,
• w przypadku podejrzenia dokonania przemocy wobec małoletniego przez duchownego,
  animatora lub innego pracownika parafii Proboszcz profilaktycznie odsuwa tę osobę od
  pracy z daną osobą małoletnią lub wszystkimi małoletnimi, zależnie od charakteru sprawy,
• naczelną zasadą w ocenie działań przemocowych, profilaktyki i przeciwdziałaniu
  przemocy winien być zdrowy rozsądek, posługujący się przepisami prawa państwowego i
  kościelnego oraz zasadą proporcjonalności, a także ogólnie pojęte dobro małoletnich.

STANDARD 4

Zapewnienie pomocy osobom pokrzywdzonym.

• każda osoba, która mówi o doświadczanej przez siebie krzywdzie, winna zostać przyjęta z
  szacunkiem i uważnie wysłuchana.
• w przypadku wystąpienia faktycznej krzywdy parafia, z racji swej roli duchowej i
  społecznej, w miarę potrzeby zapewnia pomoc osobie pokrzywdzonej,
• osoba skrzywdzona powinna otrzymać informację o możliwych formach pomocy, z której
  może skorzystać na terenie parafii lub poza nią,
• parafia posiada, o ile to możliwe, kontakty do zaufanych osób, takich jak np.: kierownik
  duchowy, psycholog, kurator sądowy, lekarz, pracownik opieki społecznej, a także
  lokalnych organizacji specjalizujących się w pomocy małoletnim, aby zapewnić
  pokrzywdzonemu pełną pomoc duchową i fizyczną,
• w przypadkach szczególnych Proboszcz organizuje zespół kompetentnych osób w celu
  adekwatnej pomocy pokrzywdzonemu małoletniemu w zależności od źródła przemocy,
• w przypadku, gdy osobą krzywdzącą jest duchowny, pracownik parafii lub animator
  Proboszcz jak najszybciej odseparowuje osobę krzywdzącą od małoletniego,
• jeśli krzywdzicielem jest duchowny to pokrzywdzony nie powinien być obciążony kosztami
  pomocy specjalistycznej,
• jeśli osoba skrzywdzona należała do jakiejś grupy parafialnej, również inni uczestnicy tej
  grupy otrzymują pomoc duszpasterską i ewentualnie psychologiczną,
• jeśli osobą skrzywdzoną jest dziecko, pomoc powinna otrzymać również jego rodzina,
• parafianie powinni być we właściwy sposób poinformowani o tym, co się wydarzyło, jeśli
  to konieczne i sprawa jest publiczna, przy zachowaniu zasady ochrony dobrego imienia
  osoby skrzywdzonej, a także osoby krzywdzącej, jeśli sprawa nie jest udowodniona,
• jeśli zgłoszenie dotyczy przestępstwa określonego w prawie karnym i/lub kanonicznym,
  osoba przyjmująca zgłoszenie postępuje zgodnie z procedurami zawartymi w Wytycznych
  KEP.
• jeśli zgłoszenie dotyczy innej krzywdy czy niewłaściwego zachowania, osoba zgłaszająca
  otrzymuje informację o podjętych w sprawie krokach.
• wszelkie działania i uzyskane informacje objęte są zasadą poufności, ale osoby
  skrzywdzonej nie wolno zobowiązywać do zachowania tajemnicy.

STANDARD 5

Sposób postępowania z osobami oskarżonymi o przestępstwo seksualne i przemoc

wobec małoletniego.

• gdy do wspólnoty parafialnej należą osoby, które są oskarżone o różne przestępstwa bądź
  mają wyrok w zawieszeniu, lub też wróciły do środowiska po odbytym wyroku, lub ich kara
  uległa zatarciu, to mimo wszystko nie powinny one pracować z małoletnimi, natomiast
  powinny zostać objęte pomocą duszpasterską,
• w sytuacji, gdy oskarżonym o przemoc lub krzywdzącym jest małoletni, należy
  współpracować z jego rodzicami lub opiekunami prawnymi w takim zakresie, w jakim jest
  to możliwe i potrzebne. Ich również dobrze jest otoczyć opieką duszpasterską,
• w sytuacji, gdy osobą oskarżoną jest duchowny lub osoba konsekrowana, należy
  zastosować się do wskazań uzyskanych od biskupa miejsca lub przełożonych. Wobec takiej
  osoby powzięte zostają kroki przewidziane przez Wytyczne KEP,
• gdy osobą oskarżoną jest pracownik parafii lub animator, należy odsunąć taką osobę od
  podejmowanej pracy na czas wyjaśnienia sprawy lub do czasu decyzji prokuratury oraz
  objąć ją opieką duszpasterską.
• w procesie wyjaśniania sprawy oraz w podawaniu informacji należy również zadbać o
  zachowanie ochrony dobrego imienia domniemanego sprawcy.
• w przypadku zaistnienia fałszywego oskarżenia, jeśli zarzuty nie zostaną potwierdzone, a
  oskarżenie znane było osobom postronnym, należy przekazać im informację o niewinności
  oskarżonego w formie komunikatu biskupa miejsca lub delegata.

STANDARD 6

Zasady obowiązujące w środowisku parafialnym.

1. POSTĘPOWANIE NIEDOPUSZCZALNE

• Naruszenie integralności psychofizycznej: przemoc fizyczna i psychiczna, kary cielesne,
  uszkodzenie ciała, cyberprzemoc;
• Stosowanie przemocy psychicznej: poniżanie, upokarzanie, ośmieszanie, dokuczanie,
  szykanowanie;
• Wszelkie formy wykorzystywania seksualnego;
• Tolerowanie zachowań innych osób noszących znamiona wykorzystania osób małoletnich,
  a zwłaszcza seksualnego;
• Ingerencja w sferę intymną na płaszczyźnie fizycznej, psychicznej, czy chociażby
  werbalnej. W sytuacjach wyjątkowych, gdy małoletni, ze względu na ograniczenia wiekowe
  lub zdrowotne, nie jest w stanie samodzielnie wykonać czynności higienicznych lub innych
  o naturze osobistej (toaleta, mycie się, przebieranie), pomocy udziela opiekun faktyczny,
  z zachowaniem zasad ochrony intymności małoletniego;

• Nagrywanie małoletnich lub wykonywać zdjęć ingerujących w strefę intymną;
• Naruszenie prawa osoby małoletniej do prywatności, naruszenie czci, honoru i dobrego
  imienia, ujawnienie informacji uzyskanych w warunkach poufności;
• Naruszenie dóbr osobistych. Są to w szczególności: zdrowie, wolność, cześć, swoboda
  sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność
  mieszkania, twórczość różnego typu;
• Upublicznianie wypowiedzi i wizerunku osób małoletnich bez zgody rodziców lub
  opiekunów w zakresie naruszającym prawo państwowe;
• Częstowanie małoletnich alkoholem, papierosami, środkami psychoaktywnymi, oraz
  tolerowanie ich używania;
• Pozostawanie pod wpływem alkoholu lub środków odurzających przez duchownego,
  opiekuna lub animatora prowadzącego zajęcia lub pełniącego opiekę nad nieletnimi;
• Nakłanianie niepełnoletniego do zachowania tajemnicy przed rodzicami lub opiekunami;
• Proponowanie indywidualnych spotkań towarzyskich z osobami małoletnimi (nawet za
  zgodą rodziców), zapraszanie osób małoletnich na indywidualne spotkania w mieszkaniu
  prywatnym;
• Indywidualne wyjazdy osoby duchownej z osobą małoletnią;
• Przewożenie osób małoletnich bez pełnoletniego opiekuna, z wyjątkiem sytuacji
  zagrażających bezpieczeństwu i zdrowiu dziecka;
• Stosowanie języka i metod przekazu treści dotyczących ludzkiej płciowości i seksualności
  nieadekwatnych do wieku rozwojowego dzieci i młodzieży bądź naruszających godność
  osób małoletnich (erotyzacja języka, wulgaryzowanie, trywializowanie przekazu,
  etykietowanie osób, używanie treści pornograficznych);
• Nadużycia w zakresie kontaktu fizycznego i werbalnego, czyli przekroczenie granic
  wyznaczonych przez kulturę, szacunek i roztropność. Normy społeczne określają
  akceptowalne przejawy ludzkiej serdeczności i wspólnotowości, np. uścisk dłoni,
  błogosławieństwo na czole, werbalna pochwała, nagroda materialna za zaangażowanie w
  życie parafialne, aktywny udział w zabawach i grach grupowych z odpowiednim
  ograniczeniem kontaktu fizycznego. Strój powinien być niegorszący i adekwatny do
  sytuacji. Należy respektować percepcję społeczną pewnych zachowań normalnych w danej
  kulturze, które jednak mogłyby budzić niepokój otoczenia dotyczący ich motywacji.

1. POSTĘPOWANIE ZALECANE

• W sytuacjach podejmowanych inicjatyw duszpasterskich z udziałem niepełnoletnich
  niezbędna jest właściwa współpraca z rodzicami lub opiekunami. Duszpasterz powinien
  uzyskać pisemną zgodę rodziców lub opiekunów prawnych na udział dziecka w działaniach
  duszpasterskich i związaną z tym korespondencję elektroniczną oraz przemieszczanie się;

• Odpowiedzialne zachowanie w korespondencji elektronicznej i papierowej z małoletnimi,
  a także w mediach społecznościowych. Komunikacja elektroniczna z niepełnoletnim
  powinna dotyczyć tylko zagadnień duszpasterskich. Najlepiej, gdy odbywa się z oficjalnego
  adresu mailowego bądź z numeru telefonu instytucji. O możliwości otrzymywania takich
  informacji powinni mieć wiedzę rodzice lub opiekunowie prawni niepełnoletniego.
  Wiadomości nie powinny być wysyłane po godz. 22.00;
• Przeprowadzanie rozmów indywidualnych z osobami małoletnimi (np. w ramach
  kierownictwa duchowego) powinno odbywać się w pomieszczeniach służbowych (biuro
  parafialne; wskazane, aby na plebanii było transparentne pomieszczenie przeznaczone do
  rozmów duszpasterskich) – z roztropnością, co do pory i czasu trwania. Sakrament pokuty
  należy sprawować tylko w kościele w konfesjonale;
• Zachęca się, aby w spotkaniach duszpasterstwa dzieci brały udział osoby dorosłe (rodzice,
  animatorzy). Duszpasterze powinni zwracać uwagę i monitorować sposób zachowania
  animatorów i wychowawców wobec niepełnoletnich. Spotkania grup duszpasterskich mają
  charakter wspólnotowy, z uwzględnieniem właściwego traktowania podopiecznych, bez
  wyróżniania i podziałów;
• W przypadku organizowania wyjazdów z udziałem osób, które nie ukończyły 18 roku
  życia, należy stosować zasady organizacji wypoczynku oraz innych wyjazdów określone w
  rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 marca 2016 roku (Dz. U. z dnia 5
  kwietnia 2016 roku, poz. 452) oraz w innych przepisach prawa cywilnego w tym zakresie;
• Duchowny organizujący wyjazd z dziećmi bądź młodzieżą zobowiązany jest do weryfikacji
  osób pełniących funkcje wychowawców i opiekunów w rejestrze prowadzonym przez
  Ministerstwo Sprawiedliwości na podstawie ustawy z dnia 13 maja 2016 roku o
  przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym; winien także uzyskać od
  tych osób zaświadczenia o niekaralności, zgodnie z aktualnym stanem Krajowego Rejestru
  Karnego;
• Wszelkiego rodzaju wyjazdy jedno i wielodniowe z dziećmi i młodzieżą powinny być
  starannie planowane i w sposób formalny dokumentowane, ze szczególnym
  uwzględnieniem kwestii rodzaju transportu, zakwaterowania, planu dnia oraz
  bezpieczeństwa. Należy także zadbać o stosowne ubezpieczenia, zgodnie z wymogami
  prawa polskiego albo krajów, na których terytorium będą w czasie wyjazdu przebywać
  wychowankowie oraz ich opiekunowie. W czasie wyjazdu należy zapewnić niepełnoletnim
  kontakt z rodzicami lub opiekunami. Grupa wychowawców
  i animatorów powinna składać się zarówno z kobiet, jak i z mężczyzn, proporcjonalnie do
  liczby dziewcząt i chłopców w grupie. Opiekunowie nie powinni nocować
  w pomieszczeniu, w którym nocują niepełnoletni. Sponsorowanie jakiejkolwiek aktywności
  niepełnoletnich nie może być realizowane bez wiedzy i zgody rodziców lub opiekunów
  prawnych;
• Instytucje kościelne, które zapewniają osobom małoletnim dostęp do Internetu, są
  zobowiązane podejmować wszelkie działania zabezpieczające przed dostępem do treści
  stanowiących zagrożenie dla ich prawidłowego rozwoju (treści erotyczne, pornograficzne,
  zawierające akty przemocy itp.). Należy zapewnić, by na wszystkich komputerach
  znajdujących się na terenie placówki z dostępem do Internetu było zainstalowane i
  aktualizowane oprogramowanie filtrujące treści internetowe, oprogramowanie
  monitorujące korzystanie z Internetu, oprogramowanie antywirusowe, antyspamowe i
  firewall. Niniejszy punkt nie dotyczy sytuacji, w których wychowankowie korzystają z
  Internetu poprzez własne urządzenia umożliwiające bezpośredni dostęp do sieci.
  Upoważniony do nadzoru opiekun ma obowiązek poinformowania podopiecznych o
  zasadach bezpiecznego korzystania z Internetu;

• Posiadanie wiedzy o faktycznych lub prawdopodobnych przypadkach wykorzystania
  seksualnego zawsze wymaga podjęcia odpowiednich działań, zgodnych z prawem
  kościelnym i świeckim. Kodeks karny przewiduje: „Art. 240. § 1.: Kto, mając wiarygodną
  wiadomość o karalnym przygotowaniu albo usiłowaniu lub dokonaniu czynu zabronionego
  określonego w art. 118, art. 118a, art. 120–124, art. 127, art. 128, art. 130, art. 134, art.
  140, art. 148, art. 156, art. 163, art. 166, art. 189, art. 197 § 3 lub 4, art. 198, art. 200, art.
  252 lub przestępstwa o charakterze terrorystycznym, nie zawiadamia niezwłocznie organu
  powołanego do ścigania przestępstw, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3”;
• Wytyczne dotyczące wstępnego dochodzenia kanonicznego w przypadku oskarżeń
  duchownych o czyny przeciwko szóstemu przykazaniu Dekalogu z osobą niepełnoletnią
  poniżej osiemnastego roku, przyjęte przez Konferencję Episkopatu Polski, stanowią w
  punkcie 17.: „Mając na uwadze przepisy prawa polskiego, dotyczące złożenia
  zawiadomienia o przestępstwie organom ścigania, jego treścią nie mogą być w żadnym
  wypadku wiadomości uzyskanie z sakramentalnego forum wewnętrznego (tajemnica
  spowiedzi). Analogicznie należy traktować wiedzę uzyskaną w ramach kierownictwa
  duchowego”. Niemniej jednak również w takim przypadku należy podjąć starania, aby
  osobę posiadającą wiedzę na temat wykorzystania małoletniego skłonić do zgłoszenia tego
  faktu w trybie, jaki pozwala na podjęcie kroków prawnych;
• W przypadku, gdy zostało się obdarzonym zaufaniem i w rozmowie ujawniono sprawę
  nagannego zachowania jakiejś osoby duchownej bądź osoby świeckiej zaangażowanej do
  pracy z dziećmi i młodzieżą w strukturach kościelnych, należy wysłuchać tej osoby ze
  zrozumieniem i empatią oraz postępować zgodnie z zasadami podanymi w 5 rozdziale
  Wytycznych KEP;
• Zgodnie z Wytycznymi KEP dotyczącymi wstępnego dochodzenia kanonicznego w
  przypadku oskarżeń duchownych o czyny przeciwko szóstemu przykazaniu Dekalogu z
  osobą niepełnoletnią poniżej osiemnastego roku życia (aneks nr 1. Art. 2): „duszpasterze
  winni być gotowi do podejmowania rozmów i spotkań z wiernymi, zwłaszcza w pierwszym
  okresie po ujawnieniu nadużycia seksualnego, jakie miało miejsce w ich wspólnotach. W
  sposób szczególny troską duszpasterską należy objąć dzieci i młodzież”.

1. ZACHOWANIA WŁAŚCIWE W NASZYM KRĘGU KULTUROWYM.

• uścisk dłoni lub delikatne objęcie, przytulenie, pocałunki w policzek;
• delikatne poklepanie po ramionach lub plecach, jako wyraz akceptacji wsparcia,
  pocieszenia;
• dotyk ramion, rąk czy barku, jako wyraz bliskości;
• trzymanie się za ręce w czasie np. zabawy lub dla uspokojenia wzburzenia
  emocjonalnego;

• trzymanie za ręce dzieci w czasie spaceru;
• siadanie w pobliżu małych dzieci;
• podnoszenie lub trzymanie na rękach małych dzieci;
• przytulanie i branie na kolana małych dzieci za zgodą ich rodziców i najlepiej w ich
  obecności.

1. ZASADY DOTYCZĄCE WYJAZDÓW PARAFIALNYCH.
   Zachęca się do pełnej transparentności w organizowaniu spotkań z dziećmi. Na początku
   roku formacyjnego w parafii należy:

• zapoznać rodziców lub opiekunów prawnych dzieci z harmonogramem prowadzonych
  spotkań;
• zadbać o wyrażenie przez nich zgody w formie pisemnej na udział w spotkaniach;
• ustalić zasady odbioru dzieci;
• ustalić zasady komunikacji elektronicznej z dziećmi;
• wszystkie formy zorganizowanego czasu, a w sposób szczególny wypoczynku dzieci
  powinny być realizowane zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa;
• na wyjazdy grupowe należy uzyskać pisemną zgodę rodziców lub opiekunów prawnych,
  po uprzednim zapoznaniu ich z ramowym planem działania i zasadami jego organizacji
  (regulaminem). Podczas wyjazdu rodzice lub opiekunowie prawni mają prawo do kontaktu
  ze swoim dzieckiem oraz z jego opiekunem;
• podczas wyjazdów parafialnych opiekunowie nie powinni nocować w tym samym
  pomieszczeniu, co podopieczni. W sytuacji szczególnej, wymagającej od opiekuna
  pozostania w nocy w pomieszczeniu z wychowankiem, powinien on o tym fakcie
  zawiadomić inną osobę dorosłą, kierownika wyjazdu oraz, jeśli to możliwe, rodzica lub
  opiekuna prawnego wychowanka. Jeśli wyjazd przewiduje noclegi zbiorowe, organizator
  zawiera informację na ten temat w regulaminie. Szczególnie zadbać należy o ochronę
  dzieci w toaletach, łazienkach, przebieralniach czy szatniach.

1. ZASADY DOTYCZĄCE WSZYSTKICH, RÓWNIEŻ DOROSŁYCH

• Sakrament pokuty i pojednania, a także spotkania związane z towarzyszeniem duchowym
  powinny odbywać się w miejscach do tego wyznaczonych (konfesjonał lub miejsce osobne,
  ale widoczne). Jeśli nie można zachować tej zasady (np. w czasie wakacji, pielgrzymki czy
  przy spowiedzi osoby chorej czy z niepełnosprawnością), należy zadbać o to, by
  spowiednik i penitent byli dostępni (drzwi pomieszczenia nie mogą być zamknięte na
  klucz) lub widoczni dla innych osób (np. przeszklenia w drzwiach, uchylone drzwi do
  pomieszczenia). Niedopuszczalne jest spowiadanie lub tzw. rozmowy duchowe w
  pokojach prywatnych.
• Podczas Mszy świętych (nabożeństw) z modlitwą wstawienniczą należy zadbać o to, aby
  modlitwa taka odbywała się przy głównym ołtarzu, w miejscach godnych, widocznych,
  centralnych, a nie w różnych „zaułkach”, przyciemnionych pomieszczeniach itp.
• Zaleca się, aby odwiedziny chorych (dotyczy księży oraz szafarzy i wolontariuszy)

odbywały się w obecności osoby trzeciej (kogoś z rodziny, z sąsiedztwa, osoby
posługującej w parafii,

• Do udziału w wizytach duszpasterskich (kolęda) należy zapraszać tylko takie osoby
  (służba liturgiczna, organista, kościelny), które wykazują się odpowiednią dojrzałością np.
  w obszarze zachowania dyskrecji,
• Zobowiązania i obietnice księdza, pracownika lub osoby posługującej w parafii, zwłaszcza
  te, za które uiszczono wynagrodzenie, powinny być udokumentowane w formie pisemnej,
  a kopia przekazana beneficjentowi.

STANDARD 7

Szkolenie dzieci oraz osób bezbronnych w ochronie swoich granic.

Zapobieganie sytuacjom sprzyjającym przemocy i wykorzystaniu odbywa się również
poprzez kształtowanie świadomości dzieci. W parafii istnieje możliwość zadbania o taką
edukację. Szkolenia, np. w konwencji warsztatów, powinny prowadzić osoby odpowiednio
do tego przygotowane. Powinny one obejmować formację dzieci do reagowania poprzez
asertywne zachowanie oraz informowanie odpowiednich osób dorosłych w sytuacjach, w
których są świadkami lub doświadczają od dorosłych albo innych dzieci jakiejkolwiek
krzywdy (fizycznej, seksualnej, słownej, emocjonalnej itd.), takiej jak np.:
 pozostawianie dzieci bez opieki;
 okazywanie niechcianej czułości;
 próby nawiązywania kontaktu w miejscach odosobnionych;
 epatowanie nagością oraz zapraszanie, zwłaszcza indywidualnie, do miejsc takich jak
np. sauna;
 przekraczanie granic nienaruszalności cielesnej;
 zbyt intensywne dążenie do osobistego kontaktu;
 infantylne zachowania opiekunów;
 prowokacja i wciąganie w sytuacje dwuznaczne;
 prezentowanie nieodpowiednich i wulgarnych treści (zwłaszcza materiałów o
charakterze erotycznym, pornograficznym, obrazujących przemoc lub w inny sposób
przyczyniających się do dyskomfortu);
 nadmierne i indywidualne obdarowywanie prezentami i inne formy faworyzowania;
 brak empatii i wrażliwości na potrzeby dzieci;
 proponowanie, używanie alkoholu lub środków psychoaktywnych itp. lub bycie pod
ich wpływem.

STANDARD 8

Szkolenia osób odpowiedzialnych za prewencję, duchownych, personelu parafii i

animatorów

Ochrona przed krzywdzeniem wpisana jest w misję Kościoła Katolickiego powierzoną mu
przez Pana Boga. Dlatego każdy – przełożony w Kościele, osoby uczestniczące w jego misji
przez pracę i zaangażowanie duszpasterskie czy pracę z małoletnimi powinien posiadać
potrzebną wiedzę na temat ochrony dzieci i osób bezbronnych przed przemocą i dzielić się
nią z rodzicami i dziećmi.
Zakres szkoleń w temacie ochrony dzieci i osób bezbronnych oraz osoby prowadzące:
1.       Wszyscy duchowni, personel parafii i animatorzy otrzymują potrzebną im wiedzę o
standardach przyjętych i obowiązujących w parafii – kodeksie zachowań, procedurach
związanych z interwencją i zgłoszeniem. Szkolenie może prowadzić osoba odpowiedzialna
w parafii za prewencję.
2.       Pracownicy i animatorzy pełniący funkcje wychowawcze lub formacyjne dodatkowo
otrzymują potrzebną wiedzę dotyczącą:
•         rodzajów przemocy (w tym przemocy rówieśniczej);
•         rozpoznawania oznak przemocy (w tym wykorzystania seksualnego);
•         strategii działania sprawców przemocy (w tym przemocy seksualnej);
•         rozmowy z dzieckiem/nastolatkiem/osobą bezbronną na temat krzywdy;
•         rozmowy z dorosłymi (gdy ktoś pracuje z grupą dorosłych) dotyczącą przemocy;
•         zagrożeń i ochrony przed szkodliwymi treściami w Internecie;
•         innych zaleceń obowiązujących w danej placówce/miejscu duszpasterskim.
3.       Każda osoba pracująca z małoletnimi powinna otrzymać zaświadczenie o udziale w
szkoleniu.
4.       Każda osoba pracująca z małoletnimi, co pięć lat uczestniczy w jednodniowym
szkoleniu z zakresu prewencji. Treść tych szkoleń przygotowana jest przez osobę
odpowiedzialną w diecezji za prewencję.
5.       Szkolenia prowadzą odpowiednio przygotowane oraz kompetentne w dziedzinie
ochrony małoletnich, które są delegowane przez diecezję do pełnienia takich zadań.
6.       Osoby odpowiedzialne za prewencję w parafii poza wiedzą z pkt 1 i 2 powinny mieć
także wiedzę na temat:
•         budowania systemu prewencji zgodnego z wymogami Kościoła i ustaw państwowych
(obecnie tzw. „Ustawa Kamilka” i Krajowy Plan Przeciwdziałania Przestępstwom Przeciwko
Wolności Seksualnej i Obyczajności na Szkodę Małoletnich na lata 2023-2026 oraz
Wytyczne KEP, dokument prewencji KEP);

15

•         podstawowych procedur prawnych (kanonicznych i przewidzianych przez Kodeks
karny);
•         czynników ryzyka i czynników ochronnych;
•         funkcjonowania w środowisku lokalnym placówek pomocowych;
•         procedur ustalonych dla danej parafii.

7. Za szkolenie tych osób odpowiada osoba odpowiedzialna za prewencję w Diecezji
   Tarnowskiej. Na szkolenie zaprasza osoby posiadające kompetencje potwierdzone
   odpowiednim dokumentem.
8. Osoby odpowiedzialne za prewencję w danej parafii uczestniczą raz w roku w
   spotkaniu odpowiedzialnych za prewencję w danej diecezji.

STANDARD 9

Zasady udostępniania standardów i ich ewaluacji.

• Proboszcz lub delegowana przez niego osoba ma obowiązek umieszczenia niniejszych
  standardów na stronie internetowej parafii,
• Standardy umieszczane są w wersji papierowej w biurze parafialnym i pomieszczeniach
  wykorzystywanych dla duszpasterstwa osób małoletnich,
• Dla osób małoletnich Standardy udostępniane są w wersji skróconej i przystosowanej do
  pojętności dzieci i młodzieży w pomieszczeniach przez nich używanych,
• Co dwa lata Standardy są przeglądane przez Proboszcza lub wyznaczoną osobę i po
  wypisaniu odpowiednich wniosków aktualizowane,
• Standardy są udostępniane rodzicom i opiekunom prawnym małoletnich, po czym należy
  odebrać od nich oświadczenie pisemne o zapoznaniu się z treścią dokumentu,
• Standardy udostępniane są osobom szkolącym się w zakresie prewencji na parafii i
  wszystkim osobom mającym do czynienia z małoletnim w ramach duszpasterstwa
  parafialnego,
• Ewaluacja dokumentu dokonywana jest w danej placówce przez osobę odpowiedzialną za
  prewencję we współpracy z proboszczem i osobami wyznaczonymi przez proboszcza, a
  następnie konsultowana z osobami zaangażowanymi w duszpasterstwo parafialne.
  Następnie jest zatwierdzana przez osobę odpowiedzialną w diecezji za prewencję.

Telefony i kontakty wsparcia
Osoba zaufana: Ewa Żurowska, e-mail kontaktowy:

Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży – 116111
Policyjny telefon zaufania – 800120226;
Niebieska linia dla ofiar przemocy w rodzinie – 800120002
Delegat Bpa Tarnowskiego ds. wykorzystania seksualnego osób
małoletnich: ks Bogdan Węgrzyn e-mail: ,
kom. 694595286;
Duszpasterz osób pokrzywdzonych: ks. Adam Nita
kom. 605960855, e-mail: ,
Duszpasterz osób pokrzywdzonych: ks. Jan Gębarowski
tel. 146790062, e-mail: